بلبرینگ تماس زاویهای (Angular Contact Ball Bearing) یکی از بلبرینگهای پرکاربرد است که کاربرد گستردهای در ماشینآلات، تجهیزات صنعتی و وسایل روزمره دارد. بلبرینگ تماس زاویه ای دارای کنس یا حلقه های داخلی و بیرونی زاویه دار می باشند. یعنی دو کنس داخلی و خارجی این نوع بلبرینگ ها نسبت به یکدیگر زاویه ای را می سازند که برای بلبرینگ امکان تحمل بارهای شعاعی و محوری همزمان را فراهم می آورد. هر مقدار که زاویه تماس بلبرینگ تماس زاویه ای بزرگتر باشد، قدرت تحمل بار محوری آن نیز بیشتر خواهد بود.
این نوع بلبرینگ، در هر فعالیتی که به چرخش متوالی یا متناوب یک جسم حول یک محور نیاز باشد، به کار میرود. این قطعه مکانیکی به سادگی، نقش مهمی در کاهش اصطکاک، کاهش صدا و افزایش راندمان و طول عمر ماشینآلات ایفا میکند. بلبرینگها بسته به نوع کارکرد خاص خود دستهبندی مختلفی دارند و این تنوع با توجه به عواملی مانند وزن و جهت بار وارده به بلبرینگ، محل نصب بلبرینگ، حساسیت و دقت مورد نیاز در دستگاه، دما، رطوبت و شرایط آلودگی منبع، در نظر گرفته میشود. در این مطلب از خلیج بلبرینگ، سعی داریم بلبرینگ تماس زاویهای را که یک بلبرینگ بسیار پرکاربرد است به شما معرفی کنیم. بنابراین تا انتها همراه ما باشید.
بلبرینگ تماس زاویهای چیست؟
بلبرینگ تماس زاویهای در کاربردهایی همچون پمپها، کمپرسورها و دوکهای ماشین ابزار با سرعت بالا و در شرایط کاری زیر روغن و در محیطهای آلوده، به خوبی عمل میکند. هنگام خرید بلبرینگ باید به جنس مواد قفسه، پیشبارگیری و فاصله ایمنی بین بخشهای متحرک ماشین و سایر مسائل مهم دقت کنید.
مدلهای تکردیفه بلبرینگ تماس زاویهای، معمولاً به صورت جفت استفاده میشوند، به طوری که آرایش آنها پشت به پشت، رو در رو یا پشت سر هم بوده یا ترکیبی از ستهای بلبرینگ را داشته باشد. بلبرینگ تماس زاویهای دو ردیفه نیز وجود دارد که در طراحی خود با دو بلبرینگ تماس زاویهای تکردیفه مطابقت داشته و با ترتیب پشت به پشت کار میکند. همچنین برای بارهای محوری ترکیبی که فضای محوری محدود است، مناسب هستند. بلبرینگهای چهار نقطه تماس نیز برای کنترل بار محوری در هر دو جهت طراحی شدهاند.
در بلبرینگ تماس زاویهای، عناصر غلتان یا ساچمهها با زاویهای متفاوت از زاویه قائمه با دو سطح لغزنده بلبرینگ تماس دارند، اما در بلبرینگهای معمولی، خط اتصال نقاط تماس ساچمه با دو سطح لغزنده بالایی و زیرین دو زاویه قائمه را تشکیل میدهد.
انواع بلبرینگ تماس زاویهای
بلبرینگ تماس زاویهای از حلقههای داخلی و بیرونی به شکل گرفته است. این حلقهها نسبت به یکدیگر زاویهای ایجاد میکنند که توانایی تحمل بارهای شعاعی و محوری همزمان را توسط بلبرینگ فراهم میکند. هر چه زاویه تماس بلبرینگ بزرگتر باشد، قدرت تحمل بار محوری آن بیشتر میشود. به طور کلی انواع بلبرینگهای تماس زاویهای به شرح زیر هستند:
بلبرینگ تماس زاویهای یک ردیفه
بلبرینگهای تماس زاویهای یک ردیفه(Single Row Angular Contact Ball Bearing)، دارای زاویه تماس چهل درجهای هستند که هرگز از یکدیگر جدا نمیشوند و قابلیت ادامه فعالیت در سرعتهای بالا را دارند. این بلبرینگها را میتوان به دو صورت استفاده کرد. مدل اول، استفاده به صورت تکی است که در این روش، نیروی محوری تنها از یک جهت بر بلبرینگ وارد میشود. روش دوم، استفاده از دو یا چند زوج بلبرینگ تک زاویهای است که این روش کاربردهای گوناگونی دارد.
- قادر به تحمل بار شعاعی و بار محوری در یک جهت
هنگامی که بار شعاعی بر بلبرینگ وارد می شود؛باعث بوجود آمدن یک بار یا نیروی محوری هم می شود که باید به طریقی مهار شود. برای حل این مشکل: بلبرینگ های تماس زاویه ای را به صورت جفت یا دوتایی نصب می شوند.
محدوده تولیدات بلبرینگ های تماس زاویه یک ردیفه در سری های B 72 و B 73 معمولاً به دو صورت استاندارد تولید می شوند:
۱-بدون پسوند
بدون پسوند در جلوی شماره فنی اصلی خود برای مواقعی که غیر قابل استفاده به صورت جفتی می باشند و بلبرینگ به صورت تکی در موقعیت خود نصب و جازده می شود.
طرح اصلی بلبرینگ های تماس زاویه ای یک ردیفه در نصب و چیدمان هایی که فقط از یک بلبرینگ در هر موقعیت استفاده میشود، بکار میرود. تلرانس پهنا و بیرونزدگی (Stand Out) کنس های بلبرینگ به صورت استاندارد میباشند، لذا این بلبرینگ ها برای نصب به شکل جفتی مناسب نیستند.
۲-با پسوند CB
بلبرینگ های تماس زاویه ای یک ردیفه با پسوند CB برای نصب به صورت دوتایی یا جفتی این گروه از بلبرینگ های تماس زاویه ای یک ردیفه که غالبا در اندازه های بزرگ را شامل می شوند به گونه ای جهت مصارف عمومی با یکدیگر مطابقت داده شده اند که پس از نصب و جازدن به صورت جفتی یا دوتایی بدون نیاز داشتن به لایی فلزی تنظیم و لقی داخلی یا پیش بار معینی به دست آمده و در واقع توزیع بار در بلبرینگ ها یکنواخت و مساوی است. به عبارتی دیگر این نوع از بلبرینگ ها بعد از نصب به لقی مناسب و دلخواه از پیش تعیین شده رسیده و توزیع بار بر روی آنها به طور یکنواخت صورت می گیرد.
بلبرینگ تماس زاویهای دو ردیفه
بلبرینگ تماس زاویهای دو ردیفه(Double Row Angular Contact Ball Bearing)، نیز در بازار موجود است که طرح A جدیدترین مدل تولید شده آن است. ابعاد طراحی و کارایی آنها بهینهسازی شده و زاویه تماس این بلبرینگها ۳۲ درجه و شیار ساچمه خور ندارند. بلبرینگهایی که ردیف ساچمه خور ندارند باید به گونهای جایگذاری شوند که بار اصلی محور به سمتی که فاقد شیار است وارد شود تا سمت شیاردار بلبرینگ تحت تاثیر نیروی مستقیم محور قرار نگیرد.
طرح این نوع از بلبرینگ های تماس زاویه ای ، نظیر دو عدد بلبرینگ تماس زاویه ای یک ردیفه ی جفت شده است که به صورت چیدمان پشت به پشت جفت شده باشند، با این تفاوت که از پهنای کمتری برخوردارند . این بلبرینگ ها قادر به تحمل بارهای شعاعی و محوری سنگین از هر دو جهت بوده و در چیدمان خود سفتی بالایی را ایجاد کرده و میتوانند ممان خمشی را نیز تحمل نمایند . زاویه تماس در اکثریت آنها ۳۲º است.
۱-دارای پسوند A
یک دسته از این نوع بلبرینگ تماس زاویه ای دو ردیفه که دارای پسوند A دارای طرح داخلی بهینه شده بوده و به علت عدم داشتن شیار ساچمه خور قادر به:
- ظرفیت حمل بار شعاعی بالا و تحمل بار محوری از دو طرف بلبرینگ
- پنجره ساچمه آنها پلی آمیدی (فیبری) و دارای سر و صدای کم در حین کارکرد
۲-دارای پسوند A
نوع بدون پسوند A دارای شیار ساچمه خور بوده و پنجره ساچمه آنها فولادی یا برنجی است. بلبرینگ تماس زاویه ای دو ردیفه با پسوند E به علت داشتن شیار ساچمه خور و داشتن ساچمه های بیشتر (بخاطر شیار ساچمه خور)، دارای قدرت تحمل بار بیشتری هستند. هنگام نصب این نوع بلبرینگ ها باید بلبرینگ را طوری نصب کرد که بار محوری سنگین تر به سمت طرفی باشد که شیار ساچمه خور وجود ندارد.
- بلبرینگ های تماس زاویه ای دو ردیفه با دو نوع: کاسه نمد پلاستیکی و کاسه نمد فلزی وجود دارند و لقی داخلی آنها نیز محوری می باشد.
- پنجره ساچمه این نوع بلبرینگ ها هم در سه نوع: قفسه پلی آمیدی (فیبری) جهت کارکرد برای دماهای تا ۱۲۰ºc ،قفسه فولادی و قفسه برنجی تولید می شود.
بلبرینگ تماس زاویهای با چهار نقطه تماس
بلبرینگهای تماس زاویهای با چهار نقطه تماس(Four Point Contact Ball Bearing) دارای یک شیار ساچمهای هستند. این شیار به تنهایی یک نوع بلبرینگ تماس زاویهای تک ردیفه را تشکیل میدهد. این نوع بلبرینگ تک ردیفه تماس زاویهای به بلبرینگ اصلی این توانایی را میدهد که بتواند نیروی محوری را از دو طرف دریافت و تحمل کند. فضای مورد نیاز برای نصب بلبرینگهای تماس زاویهای با چهار نقطه تماس کمتر از فضای مورد نیاز برای نصب بلبرینگهای تماس زاویهای دو ردیفه است. زاویه تماس این بلبرینگها ۳۵ درجه است. حلقه بهکار رفته در آنها نیز از دو تکه مجزا تشکیل شده و این باعث میشود گنجایش ساچمهء در این مدل بیشتر شود. در نتیجه قدرت تحمل نیروی محوری بلبرینگ افزایش مییابد.
در بلبرینگ تماس زاویه ای با چهار نقطه تماس شیار ساچمه که در واقع یک نوع بلبرینگ یک ردیفه تماس زاویه ای است به گونه ایست که بلبرینگ را قادر به تحمل بار محوری از دو طرف می سازد. کنس داخلی این بلبرینگ ها دو تکه بوده و لذا میتوان تعداد ساچمه های بیشتری را در آنها جا زد و به همین علت ظرفیت حمل بار این بلبرینگ ها زیاد است.
فضای محوری مورد نیاز برای نصب این نوع بلبرینگ ها کمتر از فضای مورد نیاز برای نصب بلبرینگ های دو ردیفه است. این نوع بلبرینگ ها: تفکیکپذیر بوده و کنس خارجی بلبرینگ به همراه ساچمه ها و قفسه آن را می توان مستقل از دو تکه کنس داخلی نصب کرد.
مقدار تحمل ناهمراستایی مجاز در این نوع بلبرینگ ها بسیار کم بوده ( به اندازه بلبرینگ های شیار عمیق ) و هر مقدار ناهمراستایی موجب افزایش صدای بلبرینگ خواهد شد. اگر در کاربرد بلبرینگ تماس زاویه ای با چهار نقطه تماس با بلبرینگ شعاعی دیگر ، به گونه ای جفت شده باشد که مثل یک بلبرینگ کف گرد عمل کند و همچنین با لقی شعاعی در داخل محفظه جازده باشند ، به هیچ وجه ناهمراستایی مجاز نمی باشد.
بلبرینگ های تماس زاویه ای با چهار نقطه تماس دارای:
- لقی داخلی محوری هستند
- همچنین پنجره ساچمه آنها بیشتر برنجی بوده
- بعضی از آنها با پنجره ساچمه از جنس پلی آمید ( فیبری )
کاربردهای بلبرینگ تماس زاویهای
بلبرینگهای تماس زاویهای به طور گسترده در کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند که به ظرفیت بار شعاعی و محوری بالا، سرعت و دقت بالا نیاز دارند. در زیر به برخی از این کاربردها اشاره شده است:
- صنایع خودرو
بلبرینگهای تماس زاویهای در اجزای مختلف خودرو از جمله توپی چرخها، گیربکسها و موتورها استفاده میشوند. آنها برای تحمل سرعتهای بالا طراحی شدهاند و میتوانند بارهای سنگین را تحمل کنند.
- صنایع ماشینآلات صنعتی
بلبرینگهای تماس زاویهای معمولاً در ماشینهای صنعتی مانند تراش، فرز و حفاری استفاده میشوند. این یاتاقانها برای تحمل بارهای شعاعی و محوری طراحی شدهاند و برای کاربردهای با دقت بالا ایدهآل هستند.
- صنایع هوافضا
بلبرینگهای تماس زاویهای در کاربردهای مختلف هوافضا از جمله موتورهای جت، روتور هلیکوپتر و فضاپیماها استفاده میشوند. آنها برای کنترل سرعتهای بالا و دماهای شدید طراحی شدهاند و برای استفاده در محیطهای سخت کاربرد دارند.
به طور کلی درباره کاربرد بلبرینگ تماس زاویهای باید بگوییم که، این بلبرینگها همهکاره بوده و قابل اعتماد هستند. آنها میتوانند عملکرد بالایی را در طیف گستردهای از کاربردها ارائه دهند.
قیمت بلبرینگ تماس زاویهای
هزینه بلبرینگ تماس زاویهای به ویژگیهای فنی، کیفیت ساخت، ابعاد و وزن آن وابسته است. با توجه به نوسانات قیمت در صنعت مواد و محصولات، بهترین راه برای یافتن قیمت مناسب، درخواست قیمت از تأمینکنندگان اصلی و بزرگ بلبرینگ است. تأمینکنندگانی که به دلیل مقیاس عرضه محصولات خود، توانایی تأمین نیازهای بازار را با قیمتهای منصفانه و رقابتی دارند، میتوانند از برخی مزایای اقتصادی بهرهمند شده و به مشتریان خود خدمات بسیاری را ارائه دهند.
نحوه انتخاب بلبرینگ تماس زاویهای
در فرآیند انتخاب بلبرینگ تماس زاویهای، توجه به موارد مختلفی از جمله: سرعت چرخش، دمای کاری، دقت مورد نیاز و نوع بارهایی که به بلبرینگ وارد میشوند ضروری است. در ادامه به بررسی هر یک از این موارد خواهیم پرداخت.
نوع بار وارده
با توجه به نوع بارهای مختلف که روی بلبرینگ اعمال میشود، انتخاب مناسب بلبرینگ نیاز به در نظر گرفتن مقدار بار و نوع آن دارد. انواع بارها شامل بارهای محوری، شعاعی، ترکیبی هستند. در نتیجه، نوع بلبرینگ باید با توجه به نوع بارهای مورد انتظار انتخاب میگردد.
- بار شعاعی: موازی با محور چرخش، برای بارهایی که به طور عمده در جهت شعاعی اعمال میشوند.
- بار محوری: موازی با محور چرخش، برای بارهایی که به طور عمده در جهت محوری اعمال میشوند.
- بار ترکیبی: ترکیبی از بارهای محوری و شعاعی که همزمان بر بلبرینگ اعمال میشوند.
سرعت چرخش
سرعت چرخش در انتخاب بلبرینگ تاثیر دارد. بلبرینگ با توجه به نوع خود، باید سرعت چرخش مطلوبی داشته باشد.
دمای کاری
تحمل بلبرینگ در دماهای محیط کار بسیار حائز اهمیت است. بلبرینگ باید قابلیت تحمل دماهای مختلف را داشته باشد. گاهی در صورت نیاز از بلبرینگهای خاصی نظیر بلبرینگهای نسوز یا سرامیکی نیز استفاده میشود.
دقت مورد نیاز
دقت در انتخاب بلبرینگ تماس زاویهای یک موضوع حیاتی است، زیرا تاثیر بسیار زیادی بر عملکرد و دقت سیستم دارد. دقت بلبرینگ با استفاده از یک کد یا نماد مشخص میشود. نمادهایی نظیر ABEC یا ISO از جمله استانداردهای معمول برای ارزیابی دقت بلبرینگها هستند.
نحوه نصب بلبرینگ تماس زاویهای
مراحل نصب بلبرینگ تماس زاویهای به شرح زیر است:
- آمادهسازی شفت و محفظه: قبل از نصب بلبرینگ، شفت و محفظه باید به دقت تمیز شوند تا هیچ ذرات خارجی و یا آلودگی در مسیر نصب قرار نگیرد. سپس باید اندازه شفت و محفظه با اندازه بلبرینگ مطابقت داشته باشد تا نصب به درستی انجام شود.
- نصب بلبرینگ: بلبرینگ میتواند با روشهای گوناگونی نصب شود. مثلاً، اگر بلبرینگ دارای حلقه داخلی بزرگتری است، میتوان از گلوله گردان یا گیرههای گرمایی برای نصب استفاده کرد. در بعضی موارد، برای جلوگیری از هرگونه خطا در نصب، از قالب نصب خاصی استفاده میشود تا بلبرینگ به درستی در محل خود قرار گیرد. بلبرینگ باید به طور صحیح و با دقت در محل نصب شود. بنابراین اطمینان حاصل کنید که هیچ فشار غیر ضروری وجود ندارد و بلبرینگ به طور متناسب وارد محفظه شده است.
- روانکاری بلبرینگ: معمولاً بلبرینگها به یک لایه نازک روانکاری با روغن یا گریس نیاز دارند. نوع و میزان روانکاری بستگی به شرایط کارکرد و نیازهای سیستم دارد. برخی از بلبرینگها نیاز به روانکاری مداوم دارند. این مرحله شامل تزریق روغن یا گریس به محل مشخصی در بلبرینگ است و باید این فرآیند به درستی انجام شود. اطمینان حاصل کنید که روغن یا گریس به تمامی نقاط مورد نیاز بلبرینگ رسیده و روانکاری به خوبی انجام شده است.
با رعایت دقیق این مراحل، نصب بلبرینگ تماس زاویهای به درستی انجام میشود و این امر به دقت و عمر مفید بلبرینگ و همچنین به بهبود عملکرد کل سیستم کمک خواهد کرد.
لقی داخلی و بار اولیه ( پیش بار ) در بلبرینگ تماس زاویه ای یک ردیفه
در بلبرینگ های تماس زاویه ای دارای پسوند CB
C نشان دهنده وجود لقی
B نشان دهنده مقدار لقی
که در سه کلاس لقی تولید شده اند :
- CA لقی محوری کمتر از نرمال
- CB لقی محوری نرمال یا همان استاندارد
- CC لقی محوری بالاتر از نرمال
و همچنین سه مقدار یا کلاس بار اولیه ( پیشبار ) مختلف تولید شده اند :
- GA پیشبار کم (استاندارد)
- GB پیش بار متوسط
- GC پیش بار زیاد
بکارگیری دو بلبرینگ تماس زاویه ای در شرایطی که ظرفیت حمل بار برای یک بلبرینگ کم باشد ( استفاده از یک بلبرینگ برای مقدار بار اعمال شونده کافی نباشد ) و به دلیل موقعیت دهی محوری شفت از دو سمت می باشد.
ترتیب قراردهی یا چیدمان بلبرینگ تماس زاویه
چیدمان پشت سر هم جهت تحمل بار در یک سمت و توسط هر دو بلبرینگ تماس زاویه ای
چیدمان رو به رو ( جلو به جلو ) جهت تحمل بار از دو طرف که بار از هر طرف بوسیله یک بلبرینگ مهار می شود.
چیدمان پشت به پشت جهت تحمل بار از دو طرف فقط توسط یک بلبرینگ؛ چیدمان پشت به پشت این بلبرینگ ها از استحکام بیشتری برخوردار بوده و برای تحمل بارهای ممان مناسب تر است.
عیبیابی بلبرینگ تماس زاویهای
در عیبیابی بلبرینگ تماس زاویهای باید به موارد زیر توجه کنید:
- صدای غیرعادی: صداهای غیرعادی ممکن است نشانه وجود مشکلات در بلبرینگ باشد. این صداها ممکن است شامل صداهای لقی، سایش یا خراشیدن باشد. علت آن هم احتمالا بخاطر کم بودن روغن یا گریس درون بلبرینگ، آسیب به المانها یا حلقههای بلبرینگ یا نصب نادرست بلبرینگ است.
- لرزش: لرزش غیرمعمول در بلبرینگ ممکن است به عنوان یک نشانه برای مشکل شناخته شود. علت آن میتواند عدم هماهنگی یا نصب نادرست بلبرینگ، آسیب دیدن حلقههای بلبرینگ، ناهماهنگی در حمل بار و یا حمل بار غیرمعمول باشد.
- داغ شدن بلبرینگ: داغ شدن زیاد بلبرینگ نشانگر افزایش اصطکاک یا مشکلات دیگر در عملکرد آن است. دلیل این ایراد میتواند ناشی از حمل بار بیش از حد، کم بودن روغن یا گریس درون بلبرینگ، ناهماهنگی در نصب یا تعویض بلبرینگ و یا آسیب دیدن برخی قسمتها یا حلقههای بلبرینگ باشد. برای عیبیابی دقیقتر، ممکن است نیاز به تجزیه و تحلیل بیشتر بلبرینگ و شرایط کاری آن باشد.
برترین برندهای بلبرینگ تماس زاویهای
شما برای سفارش انواع بلبرینگ تماس زاویهای، میتوانید به وبسایت خلیج بلبرینگ مراجعه کرده و این محصولات را با قیمت مناسب و اطمینان از کیفیت و اصالت، خریداری کنید.